W.H.M. van den Hout, een van de populairste naoorlogse schrijvers van jeugdboeken, schreef in 1944 voor 'De Gil'. Ogenschijnlijk een verzetsblad, maar in het geheim bekostigd door het Rijkscommissariaat. Van den Hout verzon daar de term "Dolle Dinsdag".

Hugo de Grootstraat 26. Naast de voordeur hing een groot bord met de tekst: W.H.M. van den Hout prae-adviseur voor Psychiatrie, C.B. Mc Inverness psycho analyst (U.S.A.) – foto Dienst Stedelijke Ontwikkeling gemeente Den Haag

Populaire Bob Evers serie

In de jaren vijftig en zestig vermaakte W.H.M. van den Hout, onder het psuedoniem Willy van der Heide, een hele generatie jongens met de uitermate populaire Bob Evers serie, een reeks jongensboeken die door menig opvoeder in de ban werd gedaan.

‘Unaniem moeten wij deze lectuur afwijzen. Het werk van Van der Heide is opgeschroefd, onecht en onwaar. Alles màg! De stijl wemelt van grove en belachelijk overdreven opmerkingen. De situaties zijn vaak onzinnig. Een onzer Commissieleden vat zijn oordeel dan ook samen in de kwalificatie: ‘Stomme, gevaarlijke onzin!’

Zo verwoordde K. Hoeve, secretaris van de Commissie voor Lectuurbeoordeling van het Christelijk Jonge Mannen Verbond het in 1949. Maar juist daarom werden de boeken zo gewaardeerd. Ze boden een ontsnappingsmogelijkheid aan de spruitjeslucht van de jaren vijftig waar in bedompte huiskamers het natte wasgoed op gammele houten rekjes voor de kolenkachel hing te drogen.

Vlotte pen

Als de commissie iets meer van het verleden van de schrijver had gekend, waren er ongetwijfeld nog meer bezwaren tegen zijn boeken naar voren gekomen. Willem van den Hout was geboren in Den Bosch en dankzij zijn vlotte pen kreeg hij in 1937 een baan bij de publiciteitsafdeling van Philips.

De fantasie van de schrijver

Hij schreef in deze periode een boek over het maken van een film in Hollywood. Dit leek een ooggetuigenverslag, hij was naar eigen zeggen in de Verenigde Staten aanwezig geweest bij de filmopnamen, maar later bleek het verhaal volledig ontsproten te zijn aan de fantasie van de schrijver.

Aangesloten bij het Nationaal Front

In 1941 sloot hij zich aan bij het Nationaal Front van Arnold Meier, een beweging geïnspireerd door het Italiaans fascisme. Van den Hout zou vooral de propaganda gaan verzorgen, maar na een half jaar stapte hij weer uit deze beweging. Zelf zei hij dat dit was vanwege het voortdurende amateurisme zowel bij de beweging als bij de leider. In werkelijkheid kreeg hij ontslag omdat hij te weinig op kantoor aanwezig was.

Broodschrijver

In de jaren die volgden ontwikkelde Van den Hout zich tot broodschrijver. Iedereen die wilde kon teksten van hem krijgen als er maar voor betaald werd.

Werken voor 'De Gil'

Het meest bekend werd Van den Hout in deze jaren met zijn werk voor ‘De Gil’ in 1944. De Gil, ‘periodiek orgaan voor nuchter Nederland’ was een satirisch blad dat eruit moest zien als een verzetsblad, maar in het geheim geheel werd bekostigd door het Rijkscommissariaat en dus ook Duitse propaganda bevatte.

Razend populair

Voor de geloofwaardigheid maakte het blad openlijk NSB’ers belachelijk en had het een jazz-rubriek, twee dingen die in 1944 absoluut ondenkbaar waren in de officiële, door de bezetter gestuurde, pers. Het blad was razend populair: de oplage schommelde rond de 150.000 en die was in de regel binnen een paar uur uitverkocht.

Dolle Dinsdag

Met artikelen als ‘Daverende deining over de labbekakken’ en ‘Dure les van Dolle Dinsdag’ werd de alliteratie in deze periode zijn handelsmerk . Na Dolle Dinsdag, de term is door Van den Hout bedacht, verdween De Gil vanwege problemen met de distributie.

Radioprogramma

Van den Hout kreeg het voor elkaar door te gaan met ‘De Gil Club’, een op dezelfde leest als het weekblad geschoeid radioprogramma dat zogenaamd anti-Duitse propaganda maakte en jazzmuziek draaide.

Beschuldigd van collaboratie

Vrijwel direct na de bevrijding werd Van den Hout gearresteerd en geplaatst in voorarrest op beschuldiging van collaboratie. Naar eigen zeggen had bij niet samengewerkt met de bezetter, maar was hij juist in opdracht van het verzet betrokken geraakt bij de activiteiten van De Gil. Zijn voorarrest duurde drie jaar en leidde niet tot een veroordeling. Hij kreeg alleen een beroepsverbod en mocht gedurende tien jaar niet als journalist werken, maar wel als schrijver.

Diverse pseudoniemen

Dankzij de Bob Eversserie lukte het hem een aardig inkomen te verwerven en kreeg hij aanbiedingen om ook voor meisjes een soortgelijke reeks op te zetten. Onder de naam Sylvia Sillevis publiceerde hij de reeks Wanda Moens. Daarnaast gebruikte hij onder andere nog de namen Willem Waterman, Joke Raviera, Victor Valstar en C.B. McInverness.