In de middeleeuwen bestonden er in Den Haag veel kleine bierbrouwerijen. En ook tegenwoordig heeft onze stad weer een flink aantal eigen brouwerijen. Denk maar aan Eiberbier, De Prael, de Haagsche Broeder en Kompaan. Maar wie kan zich nog die ene grote Haagse brouwerij herinneren? 

Bierflesjes van de Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij

De grootste bierbrouwerij die Den Haag gekend heeft was gek genoeg niet gevestigd aan de Brouwersgracht noch aan één van de Bierkades of in de Bierstraat. De N.V. Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij opent in 1881 aan de andere kant van het centrum, aan de Noordstraat zijn deuren. Hier was eind 19e eeuw nog voldoende ruimte voor een flinke industriële onderneming. Bovendien lag het bedrijf ook langs de Veenkade waarmee een goede aan- en afvoerroute was gegarandeerd.

ZiekenHuisBier

ZHB bier was van uitstekende kwaliteit, ondanks de typisch Haagse bijnaam ZiekenHuisBier (het R.K. ziekenhuis Joannes te Deo lag vlakbij, aan het Westeinde). Niet voor niets mocht het bedrijf al in 1894 het predikaat hofleveranciers voeren. Heerlijk ZHB bier veroverde al snel de wereld. De brouwerij had aan het begin van de 20ste eeuw kantoren in Brussel, Londen, Parijs en Batavia. Het bedrijf vertegenwoordigde zelfs de Nederlandse brouwersindustrie op de wereldtentoonstelling van 1914, in San Francisco.

Uitgaansleven

Om een vaste afzetmarkt veilig te stellen waren brouwerijen destijds vaak eigenaar van café’s, hotels en restaurants. De N.V. Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij bezat in de jaren twintig van de vorige eeuw honderden uitgaansgelegenheden. Onder hen het toenmalige Grand Hotel Central (tegenwoordig onderdeel van het gebouw van de Tweede Kamer) en Seinpost op Scheveningen. Ook werd een contract gesloten met Wagons-Lits. ZHB-bier was zelfs in de trein verkrijgbaar!

Mout & Wout

In de jaren vijftig start de reclamecampagne “ZHB, bier om in te bijten”. Een nieuwe manier van adverteren voor het bedrijf. Waar voorheen cafébazen en restauranthouders benaderd werden om het bier af te nemen, richt men zich na de Tweede Wereldoorlog steeds meer op de consument. Ook spaaracties zijn populair. Voor bierglazen bijvoorbeeld. Om de dames over te halen een pintje te vatten kwamen er zelfs speciale damesglazen op de markt.

Twee figuren spelen in deze reclamecampagnes van de ZHB een belangrijke rol; Eerst heten ze Gert Brouwer en Wout Mout, later vinden we ze terug in de campagnes als Wout en Mout. Het verhaal wil dat twee werknemers van de brouwerij model hebben gestaan voor deze markante figuren. Bij 30 gespaarde kroonkurken kreeg je één van de rubberen poppetjes. Flink doordrinken vader! Deze spaaractie werd door middel van affiches onder de aandacht van het publiek gebracht. Het bekende Wout en Mout affiche is van Han Hund, De ‘H’ uit het destijds bekende Haagse reclamebureau HVR. Een afbeelding hiervan vindt u in de beeldcollectie van het Haags Gemeentearchief.*

Einde

In 1960 verandert alles. De ZHB fuseert met Oranjeboom in Rotterdam en brouwerij Barbarossa in Groningen. Samen gaan zij verder onder de naam “Verenigde Bierbrouwerijen”. In 1968 zijn ze, samen met De Drie Hoefijzers uit Breda, overgenomen door het engelse concern Allied Breweries Ltd. De productie nam in de jaren ’60 nog steeds toe, maar de brouwerij kon niet meer uitbreiden. Waar in 1881 nog alle ruimte was voor het bedrijf, was de buurt rond de brouwerij inmiddels bebouwd. Toen de gemeente Den Haag de grond wilde kopen om er woningen te bouwen was het lot van de Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij bezegeld. Op 31 december 1974 valt het doek en sluit de brouwerij definitief haar poorten.

Bekijk foto's van de Zuid-Hollandse Bierbrouwerij in de beeldcollectie

Bekijk de inventaris van het archief van de Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij.

* De rechthebbende van dit affiche is onbekend. Daarom kunt u het alleen digitaal inzien in de Studiezaal van het archief of in 1 van de Historische Informatiepunten