Den Haag is weer in here hersteld en er breekt een periode van voorspoed aan. Maar er is ook onrust, want de armen profiteren nauwelijkse van de nieuwe welvaart. We nemen u mee in de kortste geschiedenis van Den Haag, deel 4.  

1865,titelblad van de Tram-way March Galop, muziekstuk ter ere van de eerste Haagse paardentram

Nadat Willem I Den Haag in 1815 weer had uitgeroepen tot regeringsstad van het Koninkrijk der Nederlanden nam ook de bevolking weer toe. Het bevolkingsaantal groeide tot 70.000 inwoners in 1850.

Voorspoed en onrust

Burgemeester Copes van Cattenburch zorgde voor de oprichting van een Stedelijk Badhuis in Scheveningen en ontvouwde ook de eerste plannen voor een zeehaven op Haags grondgebied. In 1843 kreeg Den Haag bovendien een spoorverbinding met Amsterdam en vanaf 1847 ook met Rotterdam.

Het was niet alleen voorspoed. De tweede helft van de negentiende eeuw was ook onrustig door hongerrellen. Revolutionairen bewegingen in het buitenland hadden ook aanhangers in Nederland.

Nieuwe wijken

De bevolkingsgroei van Den Haag versnelde. Voor de uitdijende overheid en vooral voor de snelgroeiende metaal- en meubelindustrie was personeel nodig, dus velen kwamen naar Den Haag om er te gaan werken en wonen. Het Willemspark, de Schilderswijk, het Zeeheldenkwartier en de Archipelbuurt werden gebouwd.

Modernisering

Het stedelijk leven moderniseerde in hoog tempo: in 1864 vond de opening van de eerste paardentramlijn naar Scheveningen plaats en een jaar later kreeg Den Haag de eerste gemeentelijke HBS (Hogere Burger School, vergelijkbaar met het huidige VWO). In 1870 werd de spoorverbinding met Utrecht aangelegd. Dat was ook het jaar waarin station Hollandse Spoor in gebruik werd genomen, toen nog op Rijswijkse grond, maar dat gebied werd een jaar later bij Den Haag ingelijfd.

Organisatie van de arbeidende klasse

De gemeente begon eind negentiende eeuw ook te investeren in de aanleg van riolering, waterleiding en gas. De welvaart steeg snel, maar de armen profiteerden hier nauwelijks van. Dit had tot gevolg dat de arbeidende klasse zich, in navolging van de katholieken en de orthodox-protestanten, begon te organiseren.

Meer weten? Lees dan onze Verhalen van de Stad.