Grenadiers en Jagers
Het garderegiment Grenadiers en Jagers kent een lange bestaansgeschiedenis. Een verhaal over moedige granaatwerpers en scherpschutters met een nauwe band met het huis van Oranje én Den Haag.
‘Op 2 augustus zullen de korp. en minderen van het reg. Gren. en jagers ter gelegenheid van den verjaardag van H.M. de Koningin-Regentes worden onthaald op bier, sigaren en een extra maaltijd’, schreef De Telegraaf van 31 juli 1894. De krant schreef over de festiviteiten rond het 65-jarig bestaan van het regiment Grenadiers en Jagers. Ter gelegenheid van dit jubileum kregen de korporaal en zijn mannen een verjaardagsmaaltijd van koningin Emma.
Grantaatwerpers en scherpschutters
Sinds de oprichting van de afdeling Grenadiers en van de twee bataljons Jagers door koning Willem I in 1829 was het regiment in Den Haag gelegerd, omdat de soldaten ‘onder het oog des Konings’ hun dienst moesten vervullen. Grenadiers waren al sinds de zeventiende eeuw als granaatwerpers in dienst van het leger. Jagers waren van oorsprong zelfstandig opererende scherpschutters die verkenningen uitvoerden en beveiligingstaken op zich namen.
Tiendaagse Veldtocht in België
Nog geen twee jaar na de oprichting van het regiment kreeg het te maken met een oproer in Brussel gericht tegen koning Willem I en namen de soldaten deel aan de Tiendaagse Veldtocht in België. Daar bleef het niet bij. Het regiment verdedigde tot 1839, toen de Belgische afscheiding van Nederland een feit werd, de huidige zuidgrens van Nederland.
Metalen Kruizen
Nadat België onafhankelijk was geworden, werden de vijf op de Belgen veroverde kanonnen omgesmolten tot ‘Metalen Kruizen’. Deze onderscheiding werd uitgereikt aan iedereen die aan de Tiendaagse Veldtocht had meegedaan.
Inzet tijdens WO I
Bovenstaande foto van 8 juli 1904 laat de feestelijke herdenking van het 75-jarig bestaan van de Grenadiers en Jagers zien. De viering vond plaats in de Oranjekazerne aan de Mauritskade. Tien jaar later brak de Eerste Wereldoorlog uit. De Grenadiers en Jagers werden in de oorlogsjaren alleen in en rond Den Haag ingezet om regeringsgebouwen en paleizen te bewaken, spoorbanen te beveiligen en Britse geïnterneerde soldaten op te vangen en te bewaken.
Trouwbetuiging aan Oranje
Na de demobilisatie in 1918 heerste in heel Europa een revolutionaire stemming. In Nederland gingen zelfs stemmen op om het koningschap af te schaffen. Reden voor de Grenadiers en Jagers in Den Haag om van zich te laten horen. Zij brachten een huldiging en trouwbetuiging aan het Huis van Oranje door op 18 november 1918 op het Malieveld de koets met daarin koningin Wilhelmina en koningin-moeder Emma eigenhandig, en dus zonder paarden, langs de opgestelde troepen en buurtverenigingen voort te trekken.
Moedig optreden in meidagen 1940
Tijdens de mobilisatie van 1939-1940 speelden de Grenadiers en Jagers weer een belangrijke rol. In de Meidagen van 1940 leverde het regiment tegen de Duitse bezetter zware gevechten in de Haagse regio en bij de herovering van de vliegvelden Ypenburg en Ockenburg. Tijdens deze strijd sneuvelden maar liefst 208 militairen van de Grenadiers en Jagers. Dankzij het moedige optreden in de Meidagen van 1940, kon koningin Wilhelmina naar Londen vluchten.
Monument
Op 6 oktober 1951 werd aan de Hofweg het monument ‘Grenadiers en Jagers’ van beeldhouwer Dirk Bus onthuld. Het beeld was een schenking van de inwoners van Den Haag aan de militairen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden uit dankbaarheid voor hun optreden in de oorlogsjaren. In 1964 is het beeldhouwwerk verplaatst naar de Johan de Wittlaan. Op 10 mei 2010 kreeg het een nieuwe en ook terechte plek aan het Böttgerwater in Ypenburg.
Kapitein Wilhelm Böttger
Het Böttgerwater is vernoemd naar Kapitein Wilhelm Böttger, de onverschrokken commandant van de derde compagnie Grenadiers. Op en rond het voormalige vliegveld Ypenburg zijn inmiddels woningen gebouwd en ook andere straten hebben namen gekregen van gesneuvelde Grenadiers en Jagers. Het monument in Ypenburg is geadopteerd door groep zeven van Basisschool De Startbaan. Sinds 2010 vindt er bij het monument in Ypenburg op 10 mei jaarlijks een herdenking plaats.
Garde-status
Het regiment Grenadiers en Jagers kreeg in 1948 de ‘Garde-status’, oftewel ze werden een garderegiment. Dit betekent dat de militairen geregeld ook ceremoniële diensten vervullen, zoals bij officiële bezoeken van staatshoofden. Hiervoor kregen ze een ceremonieel tenue.
Band met Den Haag
De band van het regiment met Den Haag is ook vandaag de dag nog sterk. Marcheerden de Grenadiers en Jagers vroeger vanuit Kamp Waalsdorp, gelegen aan de Waalsdorperweg, regelmatig door de stad, nu escorteren zij op Prinsjesdag de Koninklijke Stoet naar het Binnenhof en vormen daar de Erewacht.
Ook bij het afscheid van burgemeester Jozias van Aartsen op 24 februari 2017 zou het garderegiment bij het buitenprogramma aanwezig zijn. Helaas kon dit vanwege het stormachtige weer geen doorgang vinden. Op 10 mei 2017 waren de Grenadiers en Jagers weer aanwezig in Ypenburg.