Op 15 mei 1940 geeft Nederland zich over aan de Duitsers. Wat volgt, zijn vijf lange, ingrijpende bezettingsjaren. We nemen u mee in de kortste geschiedenis van Den Haag, deel 6.

1943, Afbraak van Duinoord voor de Atlantikwall, gezien van de Houtrustbrug. De straatwand rechts is van de 2e Sweelinckstraat | Fotograaf mogelijk Hugo Wilmar

De Tweede Wereldoorlog trof Den Haag zwaar. Toenmalig burgemeester De Monchy onderscheidde zich door zijn principiële houding tegenover de bezetter en moest daarom al in september 1940 vertrekken.

Deportatie en uitroeiing Joden

De NSB’er Harmen Westra werd in 1942 zijn opvolger. In datzelfde jaar begon de deportatie en uitroeiing van de Joodse gemeenschap van Den Haag, na die van Amsterdam de grootste van Nederland. Den Haag telde in 1940 17.000 Joden. Velen woonden in het gebied achter de Nieuwe Kerk aan het Spui, maar de meeste Joden woonden in de andere Haagse buurten en wijken. Een grote Joodse gemeenschap was gevestigd in Scheveningen. De meeste Haagse Joden overleefden de oorlog niet.

Atlantikwall en spookstad

1942 was ook het jaar waarin op bevel van de Duitse bezetter de sloop van grote delen van de stad begon om de aanleg van de Atlantikwall mogelijk te maken. Naast de sloop van delen van wijken worden sommige buurten tot ‘spookstad’ verklaard: de bewoners moesten weg, de huizen bleven leeg. Ongeveer 135.000 burgers moesten om die reden gedwongen hun huizen verlaten.

Tewerkstelling

In 1943 werd het leven nog moeilijker: de bezetter pakte steeds meer jonge mannelijke Hagenaars op voor tewerkstelling in Duitsland. Het verzet nam daarna duidelijk toe. In het najaar van 1944 worden Duitse V2-raketten vanaf Haags grondgebied op Londen afgevuurd. In korte tijd sneuvelden ruim 2.500 inwoners van Londen ten gevolge van V2-aanvallen.

Catastrofale blunder

In een poging deze wapens tot zwijgen te brengen, begingen de Engelsen op 3 maart 1945 een catastrofale blunder: per ongeluk bombardeerden ze het Bezuidenhout en het Korte Voorhout en omgeving. Naar schatting kwamen tenminste 550 Hagenaars hierbij om het leven en brandden meer dan 1800 panden uit.

Oorlogswinter

Maar de ellende was nog niet compleet. Tijdens de laatste oorlogswinter ontstonden grote voedseltekorten en stierven ongeveer 2100 Hagenaars van de honger. Op 8 mei 1945 volgde eindelijk de bevrijding van Den Haag.

Meer weten? Lees dan onze Verhalen van de Stad.