Agnes Damen, oud-vrijwilliger van de H.H. Martelaren van Gorcum
Zo'n dertig jaar geleden, toen onze oudste dochter acht jaar werd, gingen wij op zoek naar een kerk waar wij ons thuis zouden voelen. In mijn jonge jaren kende ik de kerk van de H.H. Martelaren van Gorcum van het jongerenkoor en de zogenaamde beatmissen. De kerkgangers zongen religieuze teksten op de melodie van populaire songs. In de crypte was een jongerensoos waar gedanst en gefeest werd, keurig tot twaalf uur.
R.K. kerk HH Martelaren van Gorcum. Het gebouw is sinds eind 2018 in gebruik als indoor trampoline park voor kinderen (foto Piet Gispen)
Met name de gezinsviering, begeleid door een kinderkoor, sprak ons aan. Al gauw maakte ik deel uit van de werkgroep en zat ik in het koorbestuurtje. Hoogtepunt van het jaar was het koorweekend waarvan vooral de griezeltochten nog jarenlang gespreksstof waren. Bij een wissel van dirigent werd onze oudste, inmiddels vijftien jaar, dirigent.
De ontheiliging was een emotionele gebeurtenis
De Martelarenkerk is na de Tweede Wereldoorlog gebouwd, het is een sober gebouw en dus ook geen rijksmonument. Door het teruglopen van het aantal kerkgangers en minder beschikbare priesters werd van hogerhand besloten tot het samenvoegen van parochies en tot het sluiten van een aantal kerken in Den Haag. De Martelarenkerk was daar een van. De bisschop kwam in een plechtige viering de kerk ’ontheiligen’ d.w.z. hij doofde de kaarsen die brandden op de wijdingsplaatsen van het kerkgebouw. Daarna werd het altaar leeggemaakt en de altijd brandende Godslamp gedoofd. Het was voor veel mensen een emotionele gebeurtenis: mensen waren er gedoopt, getrouwd, hadden iemand uitgedragen. Er vloeiden dus tranen, want er liggen stukjes van je ziel. Gelukkig is onze dochter nog getrouwd in deze vertrouwde parochiekerk.
De inventaris van de kerk werd zoveel mogelijk verkocht of gedoneerd aan parochies in het land. Zelfs Suriname werd verblijd met een tabernakel. Ook het bij elkaar gespaarde orgel kwam in een andere kerk terecht. De mensen en de koren gingen naar de kerk aan de Scheveningseweg, de Antonius Abt. Het kostte wel tijd om daar thuis te geraken. Ook de Scheveningers moesten eraan wennen dat er nu iedere zondag een ander koor zong.
De samengevoegde parochies hebben elk hun eigen sfeer
Inmiddels zijn er een aantal jaren verstreken en vanuit de parochiefederatie werden een aantal kerken verenigd in nieuwe parochies, Den Haag Noord en Den Haag Zuid. De ontheiligde kerken, te weten de Lourdeskerk en de Martelaren werden verkocht. De Martelaren kerk is nu eigendom van de gemeente en is verhuurd aan Jump Inn. We zijn er nog niet ‘in’ geweest.
De samengevoegde parochies hebben elk hun eigen sfeer. Ook de migranten parochies hebben dat: de Filipijnen komen samen in de Abt terwijl de Afrikanen, Portugezen en Antillianen kerken in de Marthakerk en de Spaanstaligen in de Agneskerk. Het ideale beeld van samen is nog niet verwezenlijkt. Er is wel uitwisseling van koren en met kerst werken de Scheveningse kerken samen mee aan een thema waarbij het gaat om licht bij mensen te brengen.
Luyckx Inleggerijen
Ik ben geboren op de plek waar nu de Megastores staan. Vroeger was dit een industriegebied aan de Laak. Kerken deden we in de Marthakerk aan de Hoefkade. De Schilderswijk was toen een arbeiders en lagere ambtenarenwijk. Mijn vader was filiaalhouder voor een depot van Luyckx Inleggerijen. Toen dit filiaal werd opgeheven moest de bedrijfswoning worden opgeleverd en verhuisden wij naar Monster. Daar ging ik naar de Mulo bij de nonnen, uiteraard een meisjesschool. Na drie jaar verhuisden we terug naar Den Haag. Ik bleef in Monster op school, mijn laatste jaar intern.
Dat vond ik niet erg want op die manier had ik altijd vriendinnen om mij heen. Na de mulo, ik was vijftien, volgde ik de kleuterleidsteropleiding aan de Hoefkade. Als zeventienjarige had ik mijn A-diploma in mijn zak en kon ik gaan werken. Ik werd gevraagd voor een baan in Warmond. Daar kreeg ik een klas met 40 vierjarigen en volgde in de avond de tweejarige hoofdakte opleiding. Toen ik trouwde, zijn we gaan wonen op een etage in het Bezuidenhout. Met ons tweede kind op komst kochten we een parterre in de Archipelbuurt. Mijn man is afkomstig uit een tuindersfamilie en voor hen was het raar dat je bovenburen had in de stad. Zij kochten allemaal een gezinswoning of een tuin met bijbehorend vrijstaand huis. Wij wonen nog steeds met plezier in de Archipel.
De delicatessenafdeling van de Bijenkorf
Toen onze jongste vier werd ben ik weer voor de klas gegaan en na invaljobs kwam ik uiteindelijk bij de Montessorischool op de Laan van Poot terecht. Een school die werkte volgens de 100-jarige methode van Dr. Maria Montessori, met zelfstandigheid hoog in het vaandel. Ook een school met wachtlijsten, dat is nu nog zo. Daar heb ik 20 jaar gewerkt, ook een aantal jaren samen met mijn oudste dochter als collega. Het is een school met hoogopgeleide ouders en weinig kinderen uit andere culturen. Ik ben nu met pensioen, maar mijn dochter werkt nu op een grote Montessorischool in Leidschenveen.
Het centrum blijft voor mij toch een beetje het echte Den Haag. Mijn vader ging vroeger elke zaterdag naar de Bijenkorf, die toen nog een delicatessenafdeling had op de vierde etage. Daar kocht hij broodbeleg voor het weekend. Op de terugweg ging hij dan langs banketbakker Gordijn in de Wagenstraat om hun speciale geglazuurde cake te kopen.
De Bijenkorf stond vroeger echt voor kwaliteit en ik kwam er wel voor een trui of zo. Nu is het er onbetaalbaar exclusief geworden. Een zaak voor rijke expats en bling bling. Ik kom er eigenlijk niet meer. Een gedenkwaardige plek in de stad is voor mij ook de hoek van de Ammunitiehaven, bij het Bernhardviaduct. Daar had mijn oma een speelgoedwinkel ‘de Poppendokter’ Ze is daar op haar 82ste in het harnas gestorven.
Tip voor leuke café’s: de Mallemolen. Het zit er altijd vol met oude Hagenaars. Bij ons op de hoek zit een heel lekker Haags restaurant, de Tapperij. Voor ons een thuiswedstrijd: een stoepje lopen.
Leuk artikel? Lees dan het verhaal achter de H. Martelaren van Gorcum kerk, een van onze andere Verhalen van de stad en blogs, of ga naar onze achtergrondinformatie over de serie 'Geloven in verandering.'