Elke twee weken vragen we een inwoner van Den Haag naar zijn of haar herinneringen aan onze stad. Wat is typische Haags, voelt thuis en mag dus niet ontbreken in ons archief? Deze keer is het woord aan Gerard van Niel. Gerard van Niel over zijn Den Haag

Zwemvereniging Plons

De in 1992 net gestarte homo zwemvereniging Plons bracht in het begin van de jaren ‘90 leven in de brouwerij van zwembad De Regentes, met hun aanwezigheid tijdens het Vrij Zwemmen. Enkele overige badgasten (waarvan sommigen nog met bloemenbadmutsen) konden het vrolijke en luidruchtige gespetter van de leden van Plons, de eerste homo-zwemvereniging van Den Haag, Nederland en Europa, niet geheel waarderen. Daarop bedacht de badmeester dat het misschien een goed idee was een lijn in het bad te leggen, zodat zij één baan voor zichzelf hadden en anderen niet in de weg zwommen.

Trainen en wedstrijd zwemmen

Plons is begonnen na een oproep van Chris Bartelds in het COC blaadje van december 1991. Hij wilde, net als vele anderen, een andere manier vinden om LHBTQ'ers te ontmoeten dan alleen in de bar of in uitgaansgelegenheden. Hij wilde het proberen via sport. Écht trainen, en als het kon, ook wedstrijden zwemmen.

Dat is allemaal gelukt. De vereniging bestaat nu bijna 30 jaar (in 2022), telt zo’n 130 leden en doet mee aan Nationale en Europese wedstrijden.

Jezelf kunnen zijn

In het begin dachten aspirant leden dat het om het kijken, bekijken en samen douchen draaide. Maar eenmaal aanwezig merkten ze dat het ging om het gezellig samen zijn, en jezelf kunnen zijn. Plons staat niet alleen open voor mensen die homoseksueel of lesbisch zijn, maar ook voor hun zgn. vrienden (“Friends”). Dit is iedereen die zich bij hen thuis voelt en zich prettig bij de club voelt.

Gerard: “We zijn er voor iedereen, maar bij ons geldt niet alleen de hetero-norm. Ook de homo-norm. In die zin zijn we een goed voorbeeld voor hoe een samenleving hoort te zijn.”

Van Houtzagerij naar De Regentes

In 1992 begon het gezamenlijke zwemmen in de Houtzagerij, maar het zwembad ging dicht voor renovatie. Gelukkig vond het groepje nog een uurtje vrij zwemmen in zwembad De Regentes.

Gerard: “Maar ons groepje werd steeds populairder, want het was de tijd dat veel mensen na hun coming-out meer manieren zochten van ontmoeten. Internet stond pas in de kinderschoenen. Dus ontmoeten gebeurde alleen fysiek. Zo kwamen er steeds meer mensen bij. De sfeer was geweldig, we gingen zelfs na het zwemmen steeds met een groepje eten bij café De Klap op de Koningin Emmakade.”

Een eigen vereniging

Eerst maakte Plons deel uit van GISAH (Gay Integration through Sports & Activities Holland). GISAH bood ook de mogelijkheid voor andere sporten, bijvoorbeeld om te volleyballen. Deze club noemde zich “Lange Poten”.

Toen een nieuw lid financieel ambtenaar bleek te zijn, en ook nog verstand had van oprichten van een vereniging ( o.a. maken van statuten en aanvragen van subsidies), werd de zwemvereniging Plons opgericht. Zo hoefde men geen aparte kaartjes meer te kopen, maar werd met de contributie wekelijks een heel zwembad afgehuurd. Dat voelde fijn. Er zat ook een risico aan. Niet iedereen wilde een vaste contributie betalen, maar alleen betalen wanneer ze kwamen. Maar er was wél altijd een vast bedrag aan te betalen zwembadhuur.

Gerard: "Sommige leden houden van vrij zwemmen, anderen willen graag serieus trainen voor wedstrijden, met goede trainers. Allebei kan bij Plons. Ook werden voor Plons clubzwembroeken en club T-shirts ontworpen door leden. Hierin speelt onze mascotte, een badeendje, steeds een grote rol."

Plons biedt, nadat ook zwembad De Regentes werd gesloten voor verbouwing , inmiddels in drie baden zwem-uren en trainingen aan, in verschillende stadsdelen van Den Haag. Er zijn zelfs leden in groepsverband Het Kanaal naar Engeland overgezwommen.

Inmiddels zijn veel leden al in de 40, 50 en 60, maar af en toe komen er ook weer jongeren bij, waaronder ook expats.

Thuis voelen

Geard: “Je hebt altijd wel mensen die in het begin zenuwachtig zijn. Maar achteraf vinden nieuwe mensen het altijd wel gezellig. We hebben vaak te maken met vooroordelen vooraf, maar Plons is een serieuze zwemvereniging en niet anders dan andere zwemverenigingen. Wanneer sommige aspirant niet-homoleden zich in het begin wat ongemakkelijk voelen, dan is het goed om te realiseren dat een homo zich nét zo voelt in een zwemvereniging met allemaal hetero’s om zich of haar heen. Alleen bij Plons voel je je na korte tijd toch thuis, omdat ieder lid het goed vindt zoals jij bent. Jezelf.

Tegen sociale isolatie en eenzaamheid

Gerard van Niel en zijn partner Jos zien dat tijdens Corona de sociale isolatie en eenzaamheid ook in de gay-community een probleem is. In het tijdschrift van Plons, ‘Explonsief’, wordt door het bestuur dan ook veel ruimte besteed aan het voorstellen van nieuwe leden en aan community-building, door het organiseren van gezamenlijke activiteiten, quiz avonden, Kerstdiners, enz.

Tijdens Corona vinden ook gezamenlijke activiteiten plaats, veelal online via Zoom of Teams.

Gerard: “Corona maakt de eenzaamheid wel erger. Het leven speelt zich voornamelijk online af. Men mist het fysieke contact. Het elkaar echt leren kennen. Wat ik wel positief vind, is dat veel jongeren tegenwoordig veel meer nadenken en praten over hun identiteit. Dat is mooi, dat denken in diversiteit.”

Uit de kast

Jos komt uit Venlo, Gerard van Niel uit Loosduinen. “Mijn vader was een tuinder en een harde werker. Hij overleed toen ik 19 was. Ik heb nooit met hem kunnen en durven praten over het feit dat ik homo ben. Ik kwam uit de kast toen ik 24 was. Als ik nu kijk naar de jeugd dan vind ik dat redelijk laat. Maar het was toen ook moeilijker. Mijn gehele sociale netwerk en familie en kennissenkring was katholiek en het voelde alsof ik die kring die ik kende dan moest opgeven. Daarnaast ben ik ook opgegroeid met verhalen, dat het fout zou zijn om homoseksuele gevoelens te hebben.”

Gerard heeft bewust gekozen om niet in de kassen te gaan werken en koos voor een administratieve richting, als verkoper in kantoorboekhandels en later in een apotheek.

Uitgaan in Den Haag

Jos en Gerard gaan graag naar café De Landman, in het centrum. Het is één van de oudste café’s van Den Haag, vroeger het trefpunt van de koetsiers die moesten wachten tot hun paarden opnieuw beslagen waren (hoefijzers) op het Smidswater.

Gerard: “Een nadeel van Den Haag is dat je zó in Rotterdam of Amsterdam zit om uit te gaan, waardoor veel Haagse gays kozen voor Rotterdam of Amsterdam, en er weinig animo was voor gaycafés in Den Haag. In Den Haag is er behalve de Landman en het COC café weinig. De Landman is gegroeid van een gaybar tot gewoon een leuk bruin café, de gasten zijn gemêleerd, en dat zal ook zo blijven. Er was ooit een trendy bar, genaamd Friendz. Maar als je een trendy café hebt, moet je up-to-date blijven om daadwerkelijk mee te gaan met snelle trends. Je bent dan al gauw weer ouderwets en niet meer trendy.

Door het internet blijven jongeren ook een beetje weg bij verenigingen en in cafés. Online kan je altijd en overal met elkaar afspreken om kennis te maken. Daar is de gaybar niet meer voor nodig. Het idee van een gaybar is daardoor wel een beetje voorbij. Het is dan ook wel weer goed dat je niet alleen maar in gaybars jezelf kan zijn, maar ook in steeds meer overige horecagelegenheden."


Leuk artikel? Lees meer over ons project om de herinneringen van de inwoners van onze stad vast te leggen, of ga naar een van de andere gastblogs.

Wilt u met uw verhaal ook bijdragen aan de geschiedenis van Den Haag en al haar wijken? Neem dan contact op met Samantha van As, senior archiefmedewerker, via 06 5005 3234 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..