De internationale tuinbouwtentoonstelling Floriade vindt eens in de tien jaar plaats. De eerste keer was dat in 1960 in Rotterdam. Bij die gelegenheid werd ook de Euromast geopend. De geschiedenis van de Floriade gaat echter verder terug. 

Bloemenprachtj op het Plein, 1992 maker Dienst stadsbeheer

Flora’s, voorloper van Floriade

In 1910 was er in Haarlem een grote bloemententoonstelling in de Haarlemmerhout. Deze tentoonstelling had toen nog een nationaal karakter. Echt internationaal werd het pas in 1925 met de tentoonstelling die de naam Flora droeg en plaatsvond in het wandelbos Groenendaal in Heemstede. In 1935 en 1953 zouden er nog twee Flora’s in Heemstede volgen. Deze Flora’s waren de voorlopers van het fenomeen Floriade, de staalkaart van wat Nederland op het gebied van tuinbouwproducten allemaal te bieden heeft.

Samenwerking Den Haag en Zoetermeer

Het is de nationale en internationale bekendheid door het grote aantal bezoekers die er voor zorgt dat gemeenten de strijd aangaan om een Floriade te mogen organiseren. In september 1983 presenteerden de gemeenten Den Haag en Zoetermeer hun gezamenlijke plan voor de Floriade van 1992 aan de Nederlandse Tuinbouwraad. Om een Floriade te kunnen organiseren moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo is er voor een Floriade een oppervlakte van vijftig tot zeventig hectare nodig en is het de bedoeling dat het gebied na afloop van de tentoonstelling als openbare groenvoorziening beschikbaar komt. 

Opening door Koningin Beatrix

Als locatie kozen Den Haag en Zoetermeer voor Zoetermeer-West, het huidige Rokkeveen-West. In 1984 ging de Nederlandse Tuinbouwraad akkoord met het plan en werd een projectbureau in het leven geroepen met stedenbouwkundigen en landschapsarchitecten uit de gemeenten Den Haag en Zoetermeer. Zo ontstond een combinatie van de plannen voor de Floriade en die van de voorgenomen woningbouw op die locatie. 

Koningin Beatrix opende de Floriade die van 9 april tot 1 oktober 1992 duurde. Voor de bezoekers was er naast de tentoonstelling een uitgebreid evenementenprogramma. Zo waren er festivals gewijd aan verschillende landen. 

Cadeau van België

Als dank voor de organisatie van het Belgisch Festival dat op 29 en 30 augustus plaatsvond, bood de Belgische minister van Landbouw, André Bourgeois, aan burgemeester Havermans van de gemeente Den Haag een bloementapijt van begonia’s aan. België is de belangrijkste begoniaproducent ter wereld. De keuze voor een bloemenmozaïek met als onderwerp Kuifje was niet toevallig. Brussel is de stad van de bloementapijten en van Kuifje. Het kleurige tapijt dat op Het Plein werd neergelegd besloeg een oppervlakte van 35 bij 35 meter. Zo had Den Haag ook even een stukje Floriade binnen de gemeentegrenzen. 

Miljoen buitenlandse bezoekers

Na afloop van de Floriade maakte men de balans op.  Aanvankelijk waren voor deze editie 2,9 miljoen bezoekers geraamd. Uiteindelijk bleken dit er maar liefst 3,3 miljoen te zijn, waarvan een miljoen uit het buitenland. Ondanks dit succes was er sprake van een exploitatietekort van miljoenen guldens. Een woordvoerder van de Floriade formuleerde het als volgt: ‘De uitgaven zijn niet overschreden, de inkomsten zijn alleen verkeerd ingeschat.’ Zo hadden de bezoekers minder dan verwacht geld uitgegeven aan nevenattracties, toiletgebruik en parkeren. Ook het succes van het voordelige passe-partout droeg bij aan het tekort. Twee gemeenten moesten uiteindelijk opdraaien voor iets waar heel Nederland economisch gezien van had geprofiteerd. 

Dit artikel is onderdeel van een reeks artikelen gepubliceerd in Den Haag Centraal, geschreven door (oud) medewerkers van het Haags Gemeentearchief.

Auteur: Henk Duits