< Terug naar archievenoverzicht

Uw zoekacties: Oud-archief van de gemeente 's-Gravenhage 1313-1815

0350-01 Oud-archief van de gemeente 's-Gravenhage 1313-1815

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Lijst van afkortingen
A.R.A. = Algemeen Rijksarchief.
Bibl. of Haagse Bibl. = Bibliotheek betreffende de geschiedenis van Den Haag, zich bevindende in het gemeentearchief.
Catal. Pr. = Catalogus van de Historisch-Topografische prentenverzameling.
gekl. = gekleurd (prenten en plattegronden).
gr. form. = groot formaat (prenten en plattegronden).
Handleiding = Handleiding voor het ordenen en beschrijven van archieven door Mr. F. Muller Fzn., J.A. Feith en R. Fruin Th. Azn. (1898)
H.R. = Archief der Heerlijkheid Rijswijk.
kl. form. = klein formaat (prenten en plattegronden).
Lo. = Loket (onderdeel der loketkas), zie Inleiding en Toelichting bij de lijsten van plattegronden en prenten.
N.A. = Nieuw Archief (1816-1851).
O.A. = Oud Archief (1313-1815).
O.I.T.B. = Archief van de secretaris als ontvanger van de impost op het trouwen en begraven (in Gemeentelijk archief depôt).
O.N.C.O. = Archief van de secretaris als ontvanger van het ambtgeld, impost op trouwen en begraven, collateraal en ongefundeerde processen.
Pl. gr. = Lijst van plattegronden.
Pr. = Lijst van prenten.
R.A. = Rechterlijk Archief (1538-1811).
R.R.D. = Rekeningen van de Rekenkamer Domeinen (in A.R.A.).
Soc. Arch. = Sociëteits Archief.
V. II. = Verzameling Varia (nr. II) van het N.A. (1816-1851).
V.R.O.A. = Verslagen van 's Rijks oude archieven.
z. gr. form. = zeer groot formaat (prenten en plattegronden).
Z. = zegel.
Woord vooraf
Bijkans negentig jaren is het geleden, dat - het was in 1868 - een gedrukte inventaris van het oud-archief van 's-Gravenhage het licht zag. Deze was toen samengesteld door J.H. Hingman, commies-chartermeester aan het Rijksarchief te 's-Gravenhage. Dat in het tijdsverloop tussen 1868 en heden de inzichten zijn veranderd, de kennis der archivistiek zich heeft verdiept, behoeft geen betoog. Vele en velerlei oorzaken hebben de totstandkoming van een nieuwe inventaris belemmerd en vertraagd, maar daarom stemt het tot des te groter voldoening dat de ordening en inventarisatie van dit voor de Haagse geschiedenis zo bij uitstek belangrijk archief met de verschijning van deze nieuwe inventaris haar afsluiting vindt. Dat de huidige gemeente-archivaris als jong archief-ambtenaar in de periode 1946/1947 de eerste spade voor dit omvangrijke werk mocht steken, in deze wel vaak omgewoelde, doch slecht gecultiveerde bodem, moge zijn bijzondere persoonlijke belangstelling bij de voltooiing van dit werk verklaren; de eer de ordening, inventarisering en het persklaar maken van de inventaris in de periode 1950/1955 grotendeels te hebben verricht en tot een goed einde te hebben gebracht, komt de heer G. 't Hart, commies aan het Gemeente-archief, toe; terecht draagt deze inventaris dan ook zijn naam op de titelpagina.
Moge met de verschijning van deze inventaris het oud-archief van 's-Gravenhage voor alle onderzoekers en belangstellenden beter en gemakkelijker toegankelijk zijn geworden, zowel door een uitvoeriger, als door een meer systematische beschrijving, dan de verschillende voorlopige inventarissen boden. Moge ook de verbeterde toegankelijkheid tot dit oud-archief mettertijd vruchten afwerpen in de vorm van publicaties, welke meer nog dan tot dusverre de merkwaardige geschiedenis doen kennen van deze stad, die - in formele zin - tot 1811 geen "stad" geweest is, doch niettemin in binnen- en buitenland even befaamd als de grootste steden van Holland.
De gemeentearchivaris H.M. Mensonides, hist. drs.
Inleiding
Algemeen
Overzicht der bestuursorganisatie
Geschiedenis van het archief en zijn ordening
Toelichting op de inventaris
Noten
Inventaris
4.7. Titel VII : Bevolking, Verkiezingen en Burgerlijke stand
1046-1061 Registers met korte aantekeningen betreffende personen die in handen van burgemeesters om een of andere reden een eed af moesten leggen, 1623-1795
0350-01 Oud-archief van de gemeente 's-Gravenhage 1313-1815
4 Inventaris
4.7. Titel VII : Bevolking, Verkiezingen en Burgerlijke stand
1046-1061
Registers met korte aantekeningen betreffende personen die in handen van burgemeesters om een of andere reden een eed af moesten leggen, 1623-1795
Datering:
1623-1795
Uiterlijke vorm:
16 delen
NB:
Deze inv.nrs. stonden beschreven als "Registers van nieuwe burgers", met als NB dat zich hierin aantekeningen bevinden over uitbesteding van vondelingen, miserabele kinderen en ambachtsjongens, en benoeming tot kleine ambten, beëdiging van pachters, grossiers, molenaars en schutters, toelating van priesters etc.
Bij nadere beschouwing bevatten de registers enerzijds meer en anderzijds minder gegevens dan deze beschrijving doet vermoeden.
De belangrijkste categorieën vormen de burgers en de schutters. Daarnaast werden de registers gebruikt voor het aantekenen van allerlei zaken en heetten rond 1645 dan ook "Memoriaelboeckge" (inv.nrs. 1050, fol. 150 en 1048, fol. 131). De periode waarover zij lopen gaat telkens van St. Catherina (25 november) tot St. Catherina van een volgend jaar, m.u.v. inv.nr. 1061, dat begint in februari, toen de magistraat door een provisionele raad werd vervangen.
De driedelige index op namen van nieuwe burgers is uit deze registers gemaakt (aangevuld met enkele andere inventarisnummers). Niet alle nieuwe burgernamen komen in deze index voor, omdat burgers ook wel eens onder een ander hoofdstuk in de registers, of op een onverwachte pagina! Ook staan er soms meer gegevens in de registers dan in de index. De hoofdstukken 'kleine ambten' in deze registers bevatten in essentie meer informatie dan die van de ambtenbegeving (inv.nrs. 1001-1009). In de inv.nrs. 1010 en 1046-1061 staan namelijk ook tussentijdse benoemingen, waarnemingen en vergunningen voor bepaalde beroepen vermeld, waarvoor geen akte van aanstelling nodig was. Inv.nrs. 1001-1009 bevatten de volledige tekst van de akte van aanstelling, met eventuele bijzondere bepalingen, die in inv.nrs. 1010 en 1046-1061 weer niet voorkomen. De laatste serie bevat slechts aantekeningen, geen akten.
Bij de nadere beschrijving van de registers is een index gemaakt op de namen van wereldlijke priesters die tussen 1641 en 1797 in Den Haag (en in Eikenduinen, Nieuwveen en Rijswijk) werkzaam waren.