Haags Gemeentearchief

Eind vorige eeuw vatte de Duitse kunstenaar Gunther Demnig het plan op ter nagedachtenis aan in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joden, Sinti, Roma, Jehova’s Getuigen en verzetsmensen kleine gedenktekens te plaatsen, die de naam Stolpersteine of struikelstenen kregen. De kleine stenen (10X10cm) dragen een messing plaatje met daarop de naam, de geboortedatum, de deportatiedatum en plaats en datum van overlijden van het slachtoffer.

De steen wordt in de bestrating van het laatst bekende woonhuis van het oorlogsslachtoffer geplaatst. Op de website van de Stichting Joods Erfgoed Den Haag staat een uitgebreid overzicht van alle geplaatste Stolpersteine (struikelstenen) in Den Haag. De struikelstenen zijn sinds begin van deze eeuw in Den Haag geplaatst. Anno 2025 zijn er meer dan 600 op diverse plekken in Den Haag geplaatst en komen er nog steeds aanvragen binnen.

Enkele tientallen straten zijn in de wijk Ypenburg vernoemd naar militairen die op 10 mei 1940 in de strijd om vliegveld Ypenburg het leven lieten.

In Den Haag waren in het eerste oorlogsjaar ook kleine civiel-militaristische verzetsgroepen actief. Een van deze verzetsgroepen was de Oranje Brigade. Deze groep was in de meidagen van 1940 opgericht door de Haagse masseur en magnetiseur Jacobus Simonis en zijn zoon, de fietsenmaker Adriaan Simonis. De groep had vertakkingen naar Voorburg, Eindhoven, Dordrecht en Tilburg.

De Haagse Oranje Brigade telde ongeveer vijftien leden. De groep hield zich niet alleen bezig met spionageactiviteiten en aanslagen op auto’s en opslagplaatsen van de Duitse weermacht, maar ook met het kleine verzet zoals het verspreiden van illustraties van de koninklijke familie. Via zendapparatuur seinde de groep berichten naar Engeland, zoals informatie over verdedigingswerken.

Na een ontploffing in een opslagruimte van de groep in de Keizerstraat 14 in Scheveningen, op 3 september 1941, ging het mis. Een golf van arrestaties volgde, waaronder de Haagse agenten van politie Cornelis de Graaf en Jan Cornelis van der Schantz.

Van de Haagse groep zijn zes leden gefusilleerd en kwamen zes in concentratiekampen terecht.

Het besluit tot naamgeving van de brug is door het College van Burgemeester en Wethouders van Den Haag genomen op 14 februari 2012. Bij de brug is anno 2025 nog geen naambord geplaatst.

Op de afbeelding spelen Gretha (Greetje) en Jacob (Jaap) Cohen op het voormalige schoolplein van de bewaarschool aan de Anemoonstraat samen met hun vriendjes en vriendinnetjes. Het schoolplein van toen is inmiddels bekend als Hyacinttuin. De muurtjes van de zandbak zijn nu de muurtjes van plantenvakken. Met het herdenkingsbord worden ze teruggebracht naar de plaats waar zij speelden met hun klasgenootjes. Greetje en Jaap zijn gedeporteerd en vermoord in Auschwitz in 1942.