< Terug naar archievenoverzicht

Uw zoekacties: Commissie Leerlingenbibliotheken

1077-01 Commissie Leerlingenbibliotheken

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Begin 1942 had de toenmalige wethouder van onderwijs het voornemen een vaste commissie in het leven te roepen, die tot taak zou hebben na te gaan of de boeken van de leerlingenbibliotheken van de openbare scholen voor middelbaar en voorbereidend hoger onderwijs wel geschikt waren voor de leerlingen. Hij doelde hier met name op ontspanningsliteratuur en lectuur, die 'gevaren zou opleveren voor de moraliteit van de schoolgaande jeugd'. Het was ook zijn bedoeling dat deze commissie in de toekomst alle aanvragen van nieuwe boeken zou beoordelen.
Op 11 mei 1942 besloot de burgemeester van 's-Gravenhage, op grond van artikel 3 der Verordening no. 152 van 1941 van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied, de Commissie van advies voor de leerlingenbibliotheken der gemeentelijke (openbare) scholen voor voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs te stellen.
In eerste instantie zou deze commissie uitsluitend de adviserende taak hebben om na te gaan welke lectuur er 'op morele en opvoedkundige gronden' uit de bibliotheken verwijderd moest worden. In juli 1942 werd de taak van de commissie uitgebreid met het - voorlopig - uitbrengen van advies over nieuw aan te schaffen boeken.
In de loop der jaren werd de commissie van twee leden uitgebreid tot tien leden. De leden van de commissie en het hoofd van de afdeling onderwijs gaven de voorkeur aan de benoeming van mannelijke leerkrachten. Volgens hen kwamen vrouwen niet in aanmerking gezien de 'aard van het werk'. Er werden immers in de vergaderingen passages uit boeken ter beoordeling voorgelezen en die waren over het algemeen van dien aard 'dat het niet prettig was om zich in het gezelschap van dames te vinden'. Pas in 1960 werd de eerste vrouw benoemd.
Sinds 1 januari 1956 gold er een systeem van roulering waarbij jaarlijks, met uitzondering van de voorzitter en de secretaris, naar anciënniteit één lid aftrad, en vervangen werd door een nieuw te benoemen lid.
Begin jaren zestig kwam er steeds meer kritiek op de 'censuurcommissie' van met name leraren en leraressen in de Nederlandse taal en letterkunde bij het gemeentelijk voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs. Men pleitte er bij de wethouder onderwijs voor de bevoegdheden om te bepalen welke boeken er zouden worden opgenomen in de schoolbibliotheken, wederom toe te kennen aan de leraren die belast waren met het geven van literatuuronderwijs. Het gevolg hiervan was dat de commissie bij besluit van Burgemeester en Wethouders per 1 september 1964 werd opgeheven. Met ingang van deze datum kwam de verantwoordelijkheid voor de beslissing van de vraag of een boek in aanmerking zou komen voor opneming in de leerlingenbibliotheek uitsluitend in handen van de desbetreffende rector of directeur van de gemeentelijke scholen voor voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs.

Kenmerken

Datering:
1942-1964
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Commissie van advies voor de Leerlingenbibliotheken der Gemeentelijke Scholen voor het V.H.M.O.
Omvang in m¹:
0,25
Auteur:
R.A.M. Vernooij
Openbaarheid:
Beschrijvingen openbaar, stukken gedeeltelijk openbaar