< Terug naar archievenoverzicht

Uw zoekacties: Gemeentelijke Dienst School- en Kindertuinen Den Haag

0498-01 Gemeentelijke Dienst School- en Kindertuinen Den Haag

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
Na een proefneming in de zomer van 1918 nam de gemeente op 1 januari 1919 de eerste school- en kindertuin in eigen beheer. De gemeentelijke onderwijsinstelling school- en kindertuin werd in 1919 opgericht. Een directeur werd aangesteld en al vrij snel werden de terreinen uitgebreid. In 1936 werd een college van toezicht ingesteld.
De dienst was in 1940 niet alleen verantwoordelijk voor de zorg voor de Haagse school- en kindertuinen, maar ook voor de braakliggende gronden voor de teelt van voedingsgewassen. Tevens werd leiding gegeven aan de tuin voor jeugdig werklozen aan de Leyweg aan een groep jonge Joodse vluchtelingen uit Oostenrijk, die op Ockenburgh werden opgevangen en daar tuinarbeid verrichten. De Joodse vluchtelingen werden direct na de Duitse inval naar andere plaatsen overgebracht. Vele duizenden Haagse schoolkinderen kwamen in de eerste oorlogsjaren naar de schooltuinen. In 1941 mochten de joodse kinderen niet meer naar de gewone schooltuintjes. De dienst was gedwongen een afzonderlijke tuin voor deze kinderen in te richten aan de Adelheidstraat, die onder Joodse leiding kwam te staan. De opbrengsten van de Dienst Teelt van Voedingsgewassen en van de tuin aan de Leyweg werden direct na de oogst verdeeld onder ziekenhuizen, verzorgingshuizen en armen, zodat niets ten goede kon komen aan de bezetter. Na verschillen van mening met NSB-burgemeester Westra en wethouder Kuiper werd de directeur E.J. Herweijer uit zijn functie van hoofd van de Dienst voor de teelt van voedingsgewassen gezet en werd de baan overgedragen aan de directeur van de Gemeenteplantsoenen.
In de herfst van 1942 verklaarde de Duitsers Scheveningen tot vesting. De schooltuinen daar moesten worden opgeheven. In 1943 volgde ook de tuintjes op Ockenburgh. Na de sluiting van de Haagse Dierentuin ontstond het plan de dieren onder te brengen in het Zuiderpark en op het terrein van school- en kindertuinen een kinderboerderij in te richten op het terrein van Dienst School- en kindertuinen Directeur Herweijer verzette zich tegen deze plannen. De slecht geoutilleerde kinderboerderij kwam er desondanks. De bezetter eiste dat in het blaadje `De School- en kindertuin¿ advertenties voor de Weermacht en voor de verzorging van kinderen van Duitse militairen zouden worden geplaatst. De directie besloot hierop de uitgave van het blaadje te staken. Op 27 november 1944 besloot het gemeentebestuur het Zuiderpark voor het publiek te sluiten. Alleen de sportvelden konden nog worden bezocht. De helft van de school- en kindertuinen in het park moesten worden overgedragen aan de Dienst van Gemeenteplantsoenen.
Op 1 december 1984 kwam door samenvoeging met de Dienst der Gemeenteplantsoenen tot Dienst Groenvoorzieningen en Milieueducatie een einde aan het zelfstandige bestaan van de Gemeentelijke Dienst School- en Kindertuinen.
In het kader van het Plan van Aanpak van de achterstanden in de semistatische archieven van de gemeente 's-Gravenhage is het archief - voorzover nog aanwezig in de bewaarplaats Huygenspark 39 van de Dienst Stadsbeheer - in de periode mei - augustus 1991 geselecteerd en beschreven.
In 1994 kwamen uit de kelders van het stadhuis nog meer archiefbescheiden tevoorschijn. Ook die bescheiden werden geselecteerd en beschreven, tezamen met reeds in de gemeentelijke archiefbewaarplaats aanwezige bescheiden.
Het archief is onvolledig bewaard gebleven. Van een behoorlijke ordening van de bescheiden is geen sprake geweest. Veelal waren losse stukken in archiefdozen "gepropt". Blijkens sommige dossiermappen zijn pogingen aangewend de basisarchiefcode-V.N.G. toe te passen. Op de meeste mappen zijn echter geen aanduidingen waar te nemen die wijzen op enig ordeningsplan. De materiële verzorging van het archief was zeer matig te noemen. Het bleek dat vele dozen zeer veel "lucht" bevatten. Na verwijdering van dubbele en waardeloze stukken, alsmede voor vernietiging in aanmerking komende stukken, werd deze inventaris is opgemaakt.
Hoewel reeds in 1986 en eerder overbrenging van archiefbescheiden van deze dienst naar het Gemeentearchief heeft plaatsgevonden, werden nog tal van stukken uit de periode 1927-1960 in de bewaarplaats van de dienst Stadsbeheer aangetroffen!
Inventaris

Kenmerken

Datering:
(1916) 1919-1984 (1985)
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Gemeentelijke Dienst School- en Kindertuinen
Omvang in m¹:
4,25
Auteur:
C.H. Fijma en R.A.M. Vernooij
Openbaarheid:
Beschrijvingen openbaar, stukken gedeeltelijk openbaar