< Terug naar archievenoverzicht

Uw zoekacties: Vereniging Scholengemeenschap het Nederlands Lyceum

0947-01 Vereniging Scholengemeenschap het Nederlands Lyceum

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
De vereniging Het Nederlandsch Lyceum werd op 24 oktober 1908 opgericht om te experimenteren met een schoolvorm die de het gymnasium en de HBS zou integreren en de naam van lyceum kreeg. Het experiment paste in het tijdens de eeuwwisseling sterk levende verlangen het onderwijs op een geheel nieuwe leest te schoeien. Het onderwijs zou meer dan voorheen gericht moeten zijn op vorming dan op scholing en diende daartoe uit te gaan de belevingswereld van de leerling. In Nederland was de pedagoog Jan Ligthart de pleitbezorger van deze vernieuwing. Hij was dan ook direct betrokken bij de stichting van het lyceum. Maar het experiment kende ook een sociaal-politiek motief. Het ideaal was dat leerlingen ongeacht hun maatschappelijke afkomst op levensbeschouwelijke achtergrond samen naar school gingen. Dus geen standenscholen zoals het gymnasium en de HBS dat waren en geen tweedeling in openbaar en bijzonder onderwijs op grond van geloofsverschillen. Daarom kreeg het nieuwe school de naam van Het Nederlandsch Lyceum: een voorbeeld ter navolging voor het gehele Nederlandse onderwijs.
Het Nederlandsch Lyceum opende in 1909 zijn deuren en al spoedig vond het lyceum in den lande navolging, zodat het niet overdreven is te stellen dat het lyceum de karakteristieke schoolvorm van de twintigste eeuw werd, zoals de HBS dat voor de negentiende eeuw was geweest.
De politiek-sociale doelstellingen werd echter niet gerealiseerd: anders dan de oorspronkelijke bedoeling verschenen er confessionele en openbare lycea. En al werd het lyceum de dominante schoolvorm voor het voortgezet onderwijs, de wettelijke erkenning liet tot de invoering van de Mammoetwet in 1968 op zich wachten.
In dat jaar fuseerde Het Nederlandsch Lyceum met De Nieuwe Meisjesschool en vond de nieuwe school die verder ging onder naam Het Nederlands Lyceum een nieuw onderkomen aan de Theo Mann-Bouwmeesterlaan, na sinds 1912 gehuisd te hebben in de Haagse binnenstad, aan de Willemstraat.
In 1970 fuseerde Het Nederlands Lyceum met de Nutsmulo uit het Bezuidenhout, waardoor er een scholengemeenschap voor vwo-havo en mavo tot stand kwam. In de jaren tachtig oriënteerde de school zich op het terrein van internationaal onderwijs, wat in 1984 leidde tot het vormen van de English Stream, een combinatie van Engels en Nederlands onderwijs. Ondanks deze vernieuwingen bleef het leerlingental achter bij de verwachtingen en wel in die mate dat 1988 het aantal onvoldoende bleek om het voortbestaan van de school te garanderen. Nadat fusie met andere scholen niet haalbaar bleken, viel in 1991 het doek voor Het Nederlands Lyceum.

Literatuur:
J. Schoon, Het Nederlandsch Lyceum 1909-1991 (Den Haag 1999)
P.W.J.L. Gerretsen, 'Het Nederlandsch Lyceum: van speels eendje tot stoere zwaan', Lessen: periodiek van het Nationaal Onderwijsmuseum te Rotterdam en de Verenging van Vrienden 4(2009) 4 7-11
P.W.J.L. Gerretsen, 'Honderd jaar lyceum: hoe hoge Haagse heren Neerlands onderwijs hervormden', Nederlands tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid 21 (2009) 4 252-259. Transcriptie van de biografie van pedagoog Otto Barendsen over leerling Jaap Kann https://data.jck.nl/page/aggregation/jhm-documenten/D007669
Bij het ordenen van het archief is zoveel mogelijk geprobeerd een oorspronkelijke orde te reconstrueren. Naast het archief van de Vereniging het Nederlandsch Lyceum, 1908-1984, later Vereniging Scholengemeenschap het Nederlands Lyceum, 1968-199, zijn archiefbescheiden van de volgende archiefvormers aangetroffen:
- Vereniging De Nieuwe Meisjesschool, 1910-1968
- Vereniging tot bevordering van voortgezet onderwijs, opgericht 27 februari 1918
In 1968 is de school verhuisd en is een deel van het archief zoekgeraakt
Openbaarheid.
Ten aanzien van bescheiden die jonger zijn dan 75 jaar en die de persoonlijke levenssfeer van mogelijk nog levende personen raken, geldt een beperking van de openbaarheid.
Inventaris
1.4. Aanvulling 1
1.4.2. Bond voor Lyceïsten
1.4.2.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
1.4.2.2.2. Foto's
594 Fotoboek van docenten bij het 80-jarig bestaan van het Nederlandsch Lyceum, 1989
0947-01 Vereniging Scholengemeenschap het Nederlands Lyceum
1 Inventaris
1.4. Aanvulling 1
1.4.2. Bond voor Lyceïsten
1.4.2.2. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
1.4.2.2.2. Foto's
594
Fotoboek van docenten bij het 80-jarig bestaan van het Nederlandsch Lyceum, 1989
Datering:
1989
Uiterlijke vorm:
1 deel

Kenmerken

Datering:
1908-1999
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de Vereniging Scholengemeenschap het Nederlands Lyceum en gedeponeerde archieven
Omvang in m¹:
25,875
Auteur:
M.A.B. Kroonen en R.A.M. Vernooij
Openbaarheid:
Beschrijvingen openbaar, stukken gedeeltelijk openbaar
Archiefvormer(s):